Çekya'da Erken Seçim Tartışılıyor

Çekya'da ekim ayında düzenlenen seçimlerde Gayrimemnun Vatandaşlar Hareketinin (ANO) büyük başarı elde ederek seçimleri kazanmasına rağmen koalisyon ortağı bulamaması, ülkede erken seçim tartışmalarını alevlendirdi.

Uzmanlar, Çekya'da 20-21 Ekim'de düzenlenen genel seçimlerde en yakın rakibine yaklaşık 20 puan fark atarak yüzde 29 oy oranı ile seçimleri kazanan Andrej Babiş'in liderliğini yaptığı ANO Partisi ile diğer partilerin koalisyon kurmaya yanaşmamasına ülkedeki siyasi bölünmüşlüğün sebep olduğunu belirtiyor.

ANO'nun seçim kampanyası boyunca kendisini 'siyasi elitlere' karşı, diğer tüm partilerin ise kendilerini ANO ve Babiş karşıtı olarak konumlandırması, seçimler sonrası hiçbir partinin ANO ile koalisyon görüşmesi bile yapamamasına neden oldu.

Babiş'in, 10 Ocak'ta yapılacak güven oylamasında Sosyal Demokrat Parti (CSSD) ve Komünist Parti milletvekillerinin desteğini elde etmek için özellikle öğretmen ve sağlık çalışanlarının maaşlarının arttırılmasını öngören ciddi sosyal paket hazırlayacağı ama bu adımın etkili olmasının çok düşük ihtimal olduğu kaydediliyor.

Çekya uzmanı, ELTE Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Andor Meszaros, seçim sonrası Çekya'daki siyasi durumu AA muhabirine değerlendirdi.

Çekya'da siyasetin iki cepheye bölünmüş olduğunu kaydeden Meszaros, ''ANO'nun seçimlerde yüzde 30 oy oranı ile tarihi bir başarı elde etmesine rağmen bu sonuç Babiş için 'Pirus zaferi' olarak nitelendirilebilir.'' dedi.

Meszaros, geçen hafta Cumhurbaşkanı Milos Zeman'ın Babiş'i başbakan olarak atadığına ama hiç kimsenin hükümetin meclisten güvenoyu alıp alamayacağını kestiremediğine dikkati çekerek, ''Hükümet, 10 Ocak'ta yapılacak oylamada çok büyük ihtimalle güvenoyu alamayacak. Daha önce yapılan açıklamalarda Komünist Partinin ANO'ya dışarıdan destek verebileceği ifade ediliyordu ama ANO'nun buna karşı çıkmasından dolayı muhtemelen Komünist Parti de destek vermeyecek.'' diye konuştu.

Seçim sonrası sadece İslam karşıtı Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Partisinin (SPD), ANO ile koalisyona girebileceğini açıkladığına işaret eden Meszaros ancak daha sonra bu partinin de ANO ve Babiş karşıtı siyaset izlemenin kendileri için daha büyük kazanç sağlayacağını düşündüklerinden koalisyon görüşmelerinden vazgeçtiğini anımsattı.

CSSD ile ANO'nun bir önceki hükümette koalisyon ortağı olmalarına rağmen birbirlerine karşı siyaset izlediğini, bundan dolayı da şimdi beraber çalışmalarının imkansız olduğunu belirten Meszaros, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Diğer partiler arasından ODS ile koalisyon söz konusu olabilir ama onlar da oldukça mesafeli duruyor çünkü ODS en son hükümetteyken çok ciddi yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştı. Şimdi ise Babiş'e karşı süren hukuki süreçten dolayı ANO ile koalisyona girmeyi istemiyorlar. Diğer küçük partiler ise ANO ile hükümet kurmamanın siyasi açıdan kendileri için daha çok getirisi olacağını düşünüyorlar.''

Erken seçime gidilebilir

Ocak ayında düzenlenecek oylamada hükümetin güvenoyu almasının beklenmediğini ve erken seçimin gündeme gelebileceğini kaydeden Meszaros, şöyle devam etti:

''Sürecin ne olacağı kestirilemiyor. Hükümet güvenoyu alamadığı takdirde bir süre azınlık hükümeti olarak devam edip sonra güven oylaması tekrar edilebilir ama erken seçime gidilmesi de söz konusu olabilir. Bence erken seçime gidilmesi veya birkaç milletvekilinin ikna edilip hükümetin güvenoyu almasının şansı eşit. Şimdi erken seçime gidilmesinin sadece ve sadece ANO'nun çıkarına olacağı konusunda neredeyse herkes hemfikir.''

"ANO-SPD koalisyonu çok düşük ihtimal"

Çekya'da aşırı görüşlere sahip partilerin hareket alanının kısıtlı olduğunu ve 1990'lı yıllarda ülkede faaliyet gösteren aşırı sağcı bir partinin ilgisizlikten dolayı siyasetten silindiğini belirten Meszaros, babası Japon olan Tomio Okamura'nın 2015 yılında kurduğu ve seçimlerde yüzde 10 oy alarak parlamentoda 22 sandalye kazanan İslam karşıtı SPD ile ANO'nun bir koalisyon kurmasının çok düşük ihtimal olduğunu belirtti.

Seçim sonuçları

Çekya İstatistik Kurumunun verilerine göre, seçimlerde ANO partisi yüzde 29, Sivil Demokrat Parti (ODS) yüzde 11, Korsan Partisi yüzde 10, Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Partisi (SPD) yüzde 10, Moravya Komünist Partisi (KSCM) yüzde 7, Sosyal Demokrat Parti (CSSD) yüzde 7, TOP 09 Partisi yüzde 5, Hristiyan Demokratlar Birliği (KDU-CSL) yüzde 5, Bağımsız Şehirliler Partisi (STAN) ise yüzde 5 oy almıştı.

Seçim barajının yüzde 5 olduğu ülkede, sekiz parti 200 sandalyeli parlamentoya girerken, bunlardan ANO 78, ODS 25, Korsan Partisi 22, SPD 22, KSCM 15, CSSD 15, KDU-CSL 10, TOP 09 Partisi 7, STAN ise 6 milletvekili ile temsil hakkı kazanmıştı.