Osmanlı'nın İlk Telsiz Telgraf İstasyonu Halka Tanıtılacak

Antalya'nın Kaş ilçesinde yer alan ve Likya Birliği'nin başkenti olarak bilinen Patara'da bulunan Osmanlı Devleti'nin 1906 yılında Afrika'daki toprakları ile iletişim kurmak için kurduğu ilk telsiz telgraf istasyonu, 113 yıl sonra 31 Ağustos'ta düzenlenecek törenle halka tanıtılacak.

Patara Telsiz Telgraf İstasyonu tanıtımı amacıyla Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Kültür ve Turizm İl Müdürü İbrahim Acar, Kaş Kaymakamı Ulaş Akhan, Kaş Belediye Başkanı Mutlu Ulutaş ve Akdeniz Üniversitesi Araştırma Görevlisi Diren Çakılcı'nın katılımı ile Antalya Gazeteciler Cemiyeti'nde toplantı düzenlendi.

Patara Kazı Başkanı Prof. Dr. Işık, 1988'den bu yana Patara'da çalıştığını, 2011'de bölgede yaptıkları çalışmada yoğun bitki örtüsünün altında kalan yapının Osmanlı döneminden kalma telsiz telgraf istasyonu olduğunu belirlediklerini söyledi.

Bu doğrultuda çalışmaları yoğunlaştırdıklarını aktaran Işık, "Yaptığımız araştırmalarda ise yapının Osmanlı Devleti'nin ilk telsiz telgraf istasyonu olduğu bilgisine ulaştık. Sultan 2'nci Abdülhamid'in önemli eserlerinden bir tanesi. Elimizde Kaşıkçı Elması değerinde bir tarihi miras var." dedi.

Havva İşkan Işık, bu mirasın bu yıl yapılacak etkinliklerle uluslararası boyuta taşınacağını da bildirdi.

- "1906'da açılmış, 5 yıl faaliyet göstermiş, sonra bombalanmış"

Akdeniz Üniversitesi Araştırma Görevlisi Diren Çakılcı ise Osmanlı arşivlerini araştırdıklarında o dönemde tutulan kayıtlardan istasyonun kuruluş süreçlerine ilişkin birçok belge ve veriye ulaştıklarını dile getirdi.

İstasyonun Sultan 2'nci Abdülhamid'in önemli eserlerinden bir tanesi olduğuna işaret eden Çakılcı, şöyle devam etti:

"Sultan 2'nci Abdülhamid ve ekibi, Osmanlı Devleti'nin elindeki son Afrika toprağı olan Libya ile Trablusgarp ile irtibatı kolaylaştırmak ve hızlandırmak için bu istasyonların temelini atmışlar. İstasyon, 31 Ağustos 1906'da resmi olarak açılmış. 5 yıl faaliyet gösterdikten sonra 1911 Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyanlar tarafından bombalanmış. Bombardımandan sonra istasyon kullanılmaz hale gelmiş. Yaklaşık 100 yıl boyunca da istasyon unutulmuş."

Bölge halkının istasyonları "Alman evleri" olarak nitelendirdiğini aktaran Diren Çakılcı, deneme kayıtlarından itibaren inceleme yaptıklarını, Trablusgarp ile idari, askeri, ekonomik devlet yazışmalarının bulunduğunu belirtti.

Ayrıca uluslararası alanda, Akdeniz'de yük ve ticaret gemilerinin de bu istasyonlar aracılığıyla Avrupa'daki başkentlerle iletişim kurduklarını anlatan Çakılcı, buranın en kısa zamanda bir telsiz telgraf müzesine dönüştürülmesi gerektiğini savundu.

- "Osmanlı'nın teknolojiyi ne kadar yakından takip ettiğini gösteriyor"

Kaş Kaymakamı Ulaş Akhan da Kaş'ın Antalya'nın nadide yerlerinden birisi olduğunu bildirdi.

Patara'da yaklaşık 5 bin yıl önceye giden tarihi açığa çıkarmakla ilgili önemli çalışmalar yürüttüklerini vurgulayan Akhan, şöyle konuştu:

"Hocalarımızın yaklaşık 30 yıllık bir emeği söz konusuydu, bu emek sonucu çok değerli tarihi ve kültürel gerçeklikler ortaya çıkarıldı. Bugün devamını getirdiğimiz Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüzyılında teknolojiyi ne kadar yakından takip ettiği, özellikle iletişim konusunda dünyada bile ilk sayılabilecek önemli yatırımlara nasıl imza attığını keşfetmiş olduk. Buradaki telsiz telgraf istasyonu bugün bizim için çok ilkel bir şey sayılabilir ama yapıldığı dönem itibarıyla belki de en modern ve en uzun mesafeyi birbirine kavuşturan bir istasyon. Hem Türkiye için hem de dünya için önemli bir teknolojik atılım olduğunu düşünüyoruz."

Kültür ve Turizm İl Müdürü İbrahim Acar da istasyonu 31 Ağustos'ta, 113'üncü kuruluş yıl dönümünde halka açacaklarını söyledi.

Kaş Belediye Başkanı Mutlu Ulutaş ise böyle bir eserin var oluşunun ve ortaya çıkarılmasının hem Kaş ve Patara'nın tanıtımına hem de turizme katkısı olacağını dile getirdi.