ABD Başkanı Donald Trump'ın 2015 yılında İran ile P5+1 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşmadan ayrılması sonrasında tırmanan gerilim artıyor. ABD'nin İran'a yaptırımlar uygulamasının ardından Tahran yönetiminden arkaya arkaya açıklamalar gelmeye devam ediyor.
Dün İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, 30 yeni adet gelişmiş IR-6 santrifüj geliştirmeye başlayacaklarını duyurmuştu. Salihi, uranyum üretim miktarını 450 gramdan 5 kilogramın üzerine çıkardıklarını da açıklamıştı.
BUGÜN YENİ BİR GELİŞME YAŞANDI
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, nükleer anlaşmanın rafa kalkmasının ardından dördüncü ve yeni bir adım daha attıklarını belirtti. Ruhani, ülkesinin artık Fordow'daki santrifüjleri kullanmaya başlayacağını ve bu sebepten ötürü tesiste bulunan 1044 santrifüje gaz enjekte etmeye başlayacağını duyurdu.
Tahran yönetimi, ABD'nin anlaşmadan çekilmesinden sonra taahhütlerinden bir bir vazgeçmiş ve tekrar nükleer üretime başlamıştı.
DÜNYADAN PEŞ PEŞE AÇIKLAMALAR GELİYOR
Bu açıklamanın ardından Avrupa Birliği (AB), Fransa ve Rusya'dan açıklamalar geldi.
AB'den yapılan açıklamada, "İran'ın aldığı karar dolayısıyla endişeliyiz" ifadesi kullanılırken, Kremlin'den yapılan açıklamada ise, "İran'ın kendisine yönelik benzeri görülmemiş yaptırımlara ilişkin endişesini de anlayışla karşılıyoruz. İran'a yasa dışı yaptırımlar uygulanıyor. Anlaşmaya dair gelişmeleri ise endişeyle izliyoruz. Rusya anlaşmanın korunmasından yana" denildi.
Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, "İran'ın yaptığı açıklamalar 2015 nükleer anlaşmasına aykırı. İran'ın faaliyetleri konusunda UAEA'dan gelecek raporu bekliyoruz. Fransa 2015 nükleer anlaşmasına bağlı olmaya devam ediyor ve İran'a kararlarına gözden geçirmesi için uyarıyor" ifadeleri kullanıldı.
SANTRİFÜJ NEDİR?
Son yıllarda artan Biyoteknoloji çalışmaları, çoğunlukla laboratuvar ortamlarında gerçekleşmektedir. Yine laboratuvar ortamlarında yapılan bu tarz çalışmalar için yaygın bir şekilde bir cihaz kullanılmaktadır. O cihaz da santrifüjdür. Bu kapsam bize bu cihaz ile ilgili gelen sorulara yazımızda yanıt aradık ve kısaca santrifüj cihazından bahsettik. İlk olarak 1864 yılında Antonin Prandtl ismindeki bilim adamı tarafından icat edilerek yararlanılan cihazın günümüzde birçok farklı alanda kullanımı vardır. Cihazın ilk kez kullanılması ise o zamanın bir ihtiyacı olan içtiğimiz sütün içinde barındırdığı kaymağı ayırmak amacıyla olmuştur.
Bununla birlikte hemen tanımını yapmak gerekirse Santrifüj, ağırlıkları arasında fark bulunan maddelerin deney tüpleri içerisine konularak döndürülmesiyle ayrışmalarını sağlayan bir cihazdır diyebiliriz. Son derece yüksek bir hızda döndürme işlemleri gerçekleşirken yer çekimine bağlı olarak iki maddenin ayrışması da böylelikle sağlanmaktadır. Laboratuvar cihazı ya da aleti denmesinde herhangi bir sakınca bulunmazken yararlanılan unsur ise maddelerin çökme hızlarıdır.
SANTRİFÜJ NASIL ÇALIŞIR?
Motor ile birlikte rotor ve çevirme milinden oluşan bir yapıya sahip olan cihazın kullanımı da basittir. Rotor, kapak ve mandalla hazır hale getirilmiş bir odacık içindedir. 4 tane kovası var olurken yatay başlığı da bulunur. Hareket haline geçmesiyle yatay olan rotor, durgun ise dikey durumdadır. Tüp bölümlerinde ise hızlı çalışma sonucunda tüplerin kırılması için yastıkçılar yer alır. Hemen hemen birçok farklı maddenin kullanılabilir olmasından dolayı tüplerin büyüklükleri de çeşitlilik gösterir. Buna bağlı olarak her tüp için uygun aplikatörler kullanılması da söz konusudur.
Direkt akımlı elektrik motoru var olan cihazda rotor şaftı ise dönme sistemi üzerinden kullanılmaktadır. Bununla birlikte bazı durumlarda makara sistemi tercihi de olabilmektedir. Dondurulmuş ayak kullanılmasının en önemli sebebi ise hızlı dönüşleri etkileyebilecek titreşimlerin oluşmamasıdır.
Cihaz hızının ayarlanmasında potansiyometre kullanılırken motorun voltaj desteği de bu şekilde kontrol edilmektedir. Santrifüj çalışması ise şimdi başlatılabilir. Öncelikli iki maddenin ayrıştırılabilir olması gerekmektedir. Bununla birlikte tüpler içinde bulunan maddelerin hızlı bir şekilde döndürülme işlemi başlatılmaktadır.
Yer çekimin uyguladığı ivmeden çok daha büyük bir kuvvet bulunurken hız yardımıyla ayrıştırılma sağlanmaktadır. Bu işlemle yoğunluk ve büyüklüklerin etkisi görülürken parçaların kuvvetleri de çökme durumların üzerinde etkili olmaktadır. Çok daha ağır olan maddenin tüpün altında kaldığı görülürken hafif madde veya parçalar ise üst kısmında toplanmış bir vaziyete gelmektedir. Santrifüj ne işe yarar sorusu bu ayrışma olayıyla cevaplanırken çeşitli ilaç maddeleri, kan ve yağ unsurlarıyla ayrışmaların yapılabilmesi de imkan dahilindedir.
KAYNAK: HABER7