Türkiye’de emekli maaşı sisteminde köklü değişiklikler gündemde. Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde ele alınan yeni düzenlemelerle, emeklilik sisteminin daha adil, basit ve sürdürülebilir hale getirilmesi amaçlanıyor. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, bu kapsamda emeklilik sisteminde öne çıkan üç ana başlığı vurguladı. Bu yeni sistemle, çalışanların daha uzun süre sistemde kalmaları teşvik edilerek, yüksek prim gün sayısına sahip olanların daha yüksek emekli maaşı almaları sağlanacak.
Karma Yapının Sadeleştirilmesi
Mevcut emekli maaşı sistemi, üç ayrı döneme göre farklı hesaplama yöntemleri içeriyor: 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası. Bu durum, hem karmaşık hem de eleştirilere açık bir yapı oluşturuyor. Yeni düzenleme, bu karmaşık yapının sadeleştirilmesini hedefliyor. Aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayılarının sadeleştirilmesiyle, uzun süre çalışan ve daha fazla prim ödeyen kişilerin daha yüksek maaş alacağı bir sistem oluşturulması planlanıyor.
Son yıllarda kafa karışıklığına neden olan 'taban maaş' uygulaması da yeniden gözden geçiriliyor. Özellikle kısa süre çalışmış ya da düşük prim ödemiş emekliler, taban maaş uygulaması sayesinde daha yüksek aylıklar alırken, bu durum enflasyon artışlarının gerçek maaşlara yapılması gerektiği gerçeğiyle çelişiyor. Taban maaşın üzerinde maaş alan emekliler için sıfır zam anlamına gelen bu durum, sistemde adaletsizlik hissi yaratıyor ve sürdürülebilirliği zorlaştırıyor.
Uzun Vadeli Çalışmalar ve Yeni Düzenlemeler
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, Türkiye’de emeklilik sisteminin güncellenmesi gerektiğini belirterek, dünyadaki örneklerin incelendiğini ifade etti. Güler, Avrupa ülkelerinde emeklilik yaşının 65-70 aralığında olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’de de daha adil ve sürdürülebilir bir sistemin inşa edilmesi gerektiğini vurguladı. 2024 yılı üçüncü çeyreğinde yapılacak teknik çalışmalar sonrasında, yeni düzenlemelerin taslaklarının ortaya çıkması ve yeni yasama döneminde gündeme gelmesi bekleniyor.
Kayıt Dışılık ve Gizli Kayıt Dışılık Sorunu
Türkiye’de mevcut emeklilik sisteminin en büyük sorunlarından biri, kayıt dışılık ve gizli kayıt dışılık. Yüksek prim ödemelerine rağmen elde edilen emekli maaşının yeterli olmaması algısı, çalışanları gerçek maaşlarını düşük göstermeye itiyor. "Nasıl olsa taban maaş alırım" düşüncesi, kayıt dışılığı teşvik ederek hem devletin vergi ve prim gelirlerini olumsuz etkiliyor hem de çalışanların gelecekte alacakları emekli maaşını riske atıyor.
Yeni düzenlemelerle bu sorunların çözülmesi ve daha adil, sürdürülebilir bir emeklilik sisteminin oluşturulması hedefleniyor. Sistemin sadeleştirilmesi, kayıt dışı istihdamın önüne geçilmesi ve çalışanların prim gün sayılarının artırılması, reformun temel unsurlarını oluşturuyor. Bu adımların atılmasıyla birlikte, Türkiye'deki emeklilik sistemi daha sağlam bir zemine oturtulacak ve geleceğe daha güvenle bakılabilecek