"Türkiye'de Yönetim Kurullarında Kadın 2019" raporuna göre, Yüzde 30 Kulübü Türkiye kampanyasının odaklandığı BIST-100 şirketlerinde bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın oranı yüzde 16,6'dan yüzde 17,7'ye çıkarak 2018 yılındaki olumlu artışı takip etti.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından bu yıl 7'ncisi düzenlenen "Türkiye Kadın Direktörler Konferansı", Garanti BBVA, IFC, Limak Holding ve Zorlu Holding sponsorluğunda Zorlu PSM'de gerçekleşti.
"Türkiye'de Yönetim Kurullarında Kadın 2019" raporunun sonuçları, konferansta kamuoyu ile paylaşıldı.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Melsa Ararat, konferansta yaptığı konuşmada, ülkelerin kurumsal yönetim kalitesiyle ekonomik kalkınma seviyesi arasında kuvvetli bir ilişki olduğunun çoktan kanıtladığını, yönetim kurullarının yetkinliği ve etkinliğinin kurumsal yönetim kalitesini belirleyen en önemli unsurlardan biri olduğunu vurguladı.
Ararat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bilimsel araştırmalar, kadınların yönetim kurullarının etkinliğini artırma ve yetkinlik havuzuna özgün katkılar yapma potansiyeli taşıdığını kanıtladı.Türkiye üzerine yaptığımız araştırmalar, özellikle yönetim kurulu komitelerinde kadın oranı ile şirketlerin piyasa değeri arasında olumlu bir sebep-sonuç ilişkisi olduğuna dair ikna edici kanıtlar sunuyor. Dahası kadınların yönetim kurullarında nicelik olarak daha güçlü olduğu şirketlerin finansal kırılganlıkları daha düşük. Ancak Türkiye'de tüm çabalara rağmen şirket karar mekanizmalarında kadın oranı çok yavaş ilerliyor. Hala yönetim kurullarında kadın olmayan çok sayıda şirketimiz var. 2020'de tüm şirketlerin genel kurullarında daha fazla kadın adayın yönetim kurullarına aday gösterilmesini bekliyoruz. Talepte bulunan şirketlere uygun adaylar bulma konusunda ücretsiz olarak destek olmaya devam edeceğiz."
"Yönetim kurullarında daha fazla kadının yer alması dünyanın çehresini değiştirecek"
Yüzde 30 Kulübü Global Yönlendirme Komitesi Üyesi Sarah Morris de yönetim kurullarında daha fazla kadının yer almasının dünyanın çehresini değiştireceğini ve sonuçta insan hayatında olumlu bir değişime yol açacağını vurguladı.
Morris, "McKinsey'in bir araştırması, her ülkenin cinsiyet eşitliği konusunda en hızlı yol kateden komşusuna eş bir ilerleme kaydetmesi durumunda 2025 yılına gelindiğinde global GSMH'nin 12 trilyon dolar artacağını ortaya koyuyor. Dünya Bankası'nın Oliver Wyman'la birlikte gerçekleştirdiği bir araştırma da yönetim kurulunda yüzde 30'un üzerinde kadın üyenin bulunduğu şirketlerin iflasla karşılaşma olasılığının 5 kat daha az olduğunu ve risk kararları almada 4 kat daha başarılı olacaklarını göstermiştir." diye konuştu.
"Önerdiğimiz direktör adayların 3'te biri kadın"
IFC Türkiye Ülke Müdürü Arnaud Dupoizat ise "Türkiye'de finansman sağladığımız şirketlerin yönetim kurullarına önerdiğimiz direktör adayların 3'te biri kadındır. Gerek Türkiye'de gerekse global ölçekte tam bir eşitliğin sağlanması için çalışmaya devam edecek ve bunu sağlayacağız. Çünkü bu şirketlerin yararınadır." ifadelerini kullandı.
Yüzde 30 Kulübü Türkiye Kampanyası Ülke Başkanı Ahmet Cemal Dördüncü, toplumsal cinsiyet dengesinin iyileştirilmesi hedefine ulaşmak için önlerinde uzun bir yol bulunduğunun farkında olduklarını aktararak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Araştırmalar, kadın üye oranındaki artış rakamları değişmediği sürece yönetim kurullarında yüzde 30 oranına ulaşmak için 15 yıla daha ihtiyacımız olduğunu gösteriyor. Bunca yıllık iş hayatımda şunu anladım ki, yönetim kurulları iki önemli niteliğe sahip olmalı. İlki, çeşitliliğe verdikleri önem, ikincisi ise üyelerini özgür bırakan bir sisteme sahip olmaları. Fikir, eğitim, uzmanlık alanları gibi farklılaşmalar yönetim kurulları için ne kadar önemliyse yönetim kurullarında kadın-erkek dengesinin sağlanması da aynı şekilde önem taşıyor. Çünkü iş dünyasında cinsiyet dengesinin kurulması şirketleri daha başarılı, yönetim kurullarını da daha etkin bir duruma getiriyor. Biz Yüzde 30 Kulübü olarak her zaman olduğu gibi, yönetim kurullarına atanma süreçlerinde, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kurumsal yönetim temelli yaklaşımların yaygınlaşması konusunda çalışmaya var gücümüzle çalışmaya devam ederek bu konudaki desteğimizi sürdüreceğiz."
Rapordan
Konferansta açıklanan "Türkiye’de Yönetim Kurullarında Kadın 2019" raporuna göre, 2019 yılında BIST yönetim kurullarında yer alan kadınların oranı yüzde 15,2'den yüzde 15,9'a çıktı. BIST-100 şirketlerinde ise 2018 yılında yüzde 14,2 olan yönetim kurullarındaki kadın oranı yüzde 13,8’e düştü.
Yüzde 30 Kulübü Türkiye kampanyasının odaklandığı BIST-100 şirketlerinde bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın oranı yüzde 16,6'dan yüzde 17,7'ye çıkarak 2018 yılındaki artışı olumlu şekilde takip etti.
SPK'nın önerdiği minimum kadın üye oranı olan yüzde 25'i yakalayan 108 şirket, tüm şirketlerin sadece yüzde 26'sını oluşturdu.
Şirketlerin sadece yüzde 10,4'ünü oluşturan 42 şirket, eşik seviye olan 3 kadın yönetim kurulu üyesine sahip. 360 şirketin henüz karar mekanizmalarında etkin toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayamamış olduğu görülüyor.
Tüm BIST şirketleri içinde 152 şirket, BIST-100 içinde 35 şirket hala tamamı erkeklerden oluşan kurullar tarafından yönetiliyor.
Tüm BIST şirketlerinin sadece 36'sının yönetim kurulu başkanı kadın ve sadece 14'ünde kadın CEO'lar yönetim kurullarında yer alıyor.
En az bir kadın üyesi bulunan yönetim kurulu sayısında olumlu değişim
402 şirketten 152'sinin yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluşuyor. Bu sayı, tüm şirketlerin yüzde 37'sine karşılık geliyor.
2012-2019'da yönetim kurullarında en az bir kadın üyesi olan şirketlerin oranında 2018'de olduğu gibi yavaş ama olumlu bir değişim gerçekleştiği görülüyor. 2019 yılında yönetim kurularının tamamı erkek olan şirketlerin oranı yüzde 37,8'e geriledi.
Rapora göre, 2019 yılında yönetim kurullarındaki bağımsız kadın üye oranı, yönetim kurullarındaki kadın üye oranına kıyasla daha fazla artış gösterdi. 2019 yılında bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasındaki kadınların oranı toplamdaki kadın üye oranını geçerek yüzde 17,6'ya yükseldi.
BIST-100 endeksinde BIST'te işlem gören en büyük ve ekonomik açıdan en önemli şirketler yer alıyor. Bu şirketlerin yönetim kurullarının daha kemikleşmiş olduğu raporlanıyor. 2018 yılında BIST 100 şirketlerinde yönetim kurulundaki kadın oranı 2018'de yüzde 14,2 iken, 2019 yılında bu oran yüzde 13,7'ye düştü ancak bağımsız kadın yönetim kurulu üyesi oranı yüzde 17,7'ye yükseldi. 2019'da BIST 100'de yer alan 35 şirketin yönetim kurullarının tamamını erkekler oluşturdu.
2019'da BIST şirketlerinde görevli 340 kadının paylaştığı 435 kadın yönetim kurulu üyeliğinin yüzde 43'ü hakim ortak olan ailelerin üyeleri tarafından dolduruldu. Cam tavanı kırarak yönetim kurullarına seçilen kadınlar ise yönetim kurulu üyeliklerinin sadece yüzde 8,9'unu oluşturdu.
Muhabir: Abdulkadir Günyol