TÜRK KAPISI NAHÇIVAN -8-
Nahçıvan nüfusunun 1924’ten itibaren sürekli olarak arttığı gözlenmektedir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin oluşmasından sonra, nüfusun ortalama olarak en hızlı arttığı dönem; Azerbaycan’ın genelinde de en hızlı yıllık nüfus artış oranının görüldüğü 1960-1970 yılları arasındaki dönem olmuştur. 1959-1970 yıllarındaki nüfus sayımlarında Nahçıvan’da nüfus %43 artmıştır. Bu oran aynı yıllarda artış oranı %38.4 olan Azerbaycan’dan da yüksektir. Aynı yıllarda Azerbaycan’ın genelinde ortalama yıllık nüfus artış hızı %3.5 olduğu halde; Nahçıvan’da bu artış hızı %3.9 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranlar, aynı dönemde Nahçıvan’daki nüfusun her 1.000 kişiye düşen doğal doğum ve artış göstergelerinin Azerbaycan’a göre hayli yüksek olması ile ilgilidir.
NÜFUS ARTIŞI
Nahçıvan’da 1970-1990 yıllarında nüfus, % 48.6 artarak 205.700’den 305.700’eçıkmıştır. Aynı yıllarda şehirli nüfus da %99.2 oranında artarak 51.000 kişiden, 101.600 kişiye; köylü nüfus da %31.9 artarak 154.700 kişiden 204.100 kişiye ulaşmıştır. 1990 yılından itibaren yaşanan sosyal ve ekonomik zor şartlara rağmen nüfus, %15.8 artarak, 305.700’den 361.200’e ulaşmıştır. Nahçıvan’da nüfus artışına bağlı olarak, kilometrekareye düşen insan sayısı yani nüfus yoğunluğu da artmaktadır. 1984 yılında km2’ye 47.6 kişi düşerken, 1992 yılında km2’ye 55 kişi, 1997 yılında km2’ye 64.6 kişi, 2001 yılında ise km2’ye 66 kişi düşmektedir. Nahçıvan’da nüfus artış oranı yüksek değildir. Son yıllarda ekonomik zorluklar, beslenme yetersizliği, ilaç ve aşı imkânlarının kısıtlı olması bebek ölümlerinde artışa sebep olmaktadır. 2000 yılında 13.900 doğum, 5.400 ölüm gerçekleşmiştir. Doğal nüfus artışı 8.500 kişi ve %2.3’tür. 2001 yılı ilk sekiz ayında ise doğanların sayısı 13.000, ölenlerin sayısı 5.400’dür. Doğal nüfus artışı 7.600 kişi ve %2.1 oranında gerçekleşmiştir. Doğal nüfus artışında bir önceki yıla göre %0.2’lik bir azalma olmuştur. Ülkede ortalama yaşam süresi 71 yıl iken, bu rakam erkeklerde 66.9, kadınlarda ise
Nahçıvan’da çocuk nüfusu oranı %33.66 (0-14 yaş), genç nüfus oranı %34.52 (15-34 yaş), orta yaşlı nüfus oranı %22.55 (35-59 yaş) ve yaşlı nüfus oranı %8.29 (60 yaş ve üzeri) dur. Buna göre Nahçıvan’ın genç nüfusu fazla, yaşlı nüfusu az, dinamik bir nüfusa sahip olduğu anlaşılmaktadır. Aktif, üretebilen nüfus oranı ise %50’nin üzerindedir. 2004 itibarıyla nüfusun %50.5’ini kadınlar, %49.5’ ini erkekler oluşturmaktadır. İkibinli yıllarda tedricen erkek nüfus oranında bir artış olduğu görülmektedir. Bu durumun ülkenin istikrara kavuşması ile ilgili olduğu açıktır. Yıllara göre nüfusun cinsiyetlere ve yaş gruplarına dağılımı yandaki tablolarda verilmiştir: Nahçıvan’da üretim alanında çalışan toplam insan sayısı 42.400, bunun nüfusa oranı %11.7’dir. Sanayi alanında çalışan sayısı 3.200, nüfusa oranı %0.9’dur. Ziraat, hayvancılık ve ormancılık alanında çalışan sayısı 1.500, nüfusa oranı %0.4; inşaat sektöründe çalışan sayısı 2.800, nüfusa oranı %0.7; nakliyat ve ulaştırma alanında çalışan sayısı 2.500, nüfusa oranı %0.6; ticaret alanında (gıda, araç parçaları) çalışan sayısı 1.300, nüfusa oranı %0.3; ev-şehir yapımı alanında çalışan sayısı 2.700, nüfusa oranı %0.7, sağlık, spor ve sosyal müdafaa alanında çalışan sayısı 6.900, nüfusa oranı %1.9; eğitim, kültür ve sanat alanında çalışan sayısı 14.700, nüfusa oranı %4.0; ilim ve ilim hizmetleri alanında çalışan sayısı 1.100, nüfusa oranı %0.3; yönetim organlarında çalışan sayısı 1.900, nüfusa oranı %0.5; diğer sahalarda çalışanların sayısı 3.800, nüfusa oranı % 1.0’dır. Nahçıvan nüfusunun mesleklere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
YARIN: GÖÇ ALMA VE GÖÇ VERME DURUMU