ATATÜRK VE TÜRK GENÇLİĞİNİN NİTELİKLERİ (11)
“Bizim milletimiz derin bir maziye (geçmişe) maliktir. Bu düşünce bizi elbette altı yedi yüz yıllık Osmanlı Türklüğünden, Selçuklu Türklerine ve ondan evvel bu devirlerin her birine müsavi (eşit) olan Türk devletlerine kavuşturur.”
G. M. K. Atatürk, 1. Türk Tarih Kongresi (2-11 Temmuz 1932, Ankara / Halkevi) Açılış Konuşması.
Milli Mücadele’deki askeri başarıları, kültür alanındaki başarıların takip etmesi gerekliydi. Kültür alanında, hem millileşerek kendi tarihi köklerimizden beslenmek, hem de çağdaşlaşarak dünyaya açılmak ve seslenebilmek gerekiyordu. Güzel sanatlar alanında yapılacak atılımlar, kültürel kalkınmanın ayrılmaz bir parçası idi.
Atatürk’e göre, “güzel sanatlarda başarı, bütün inkılapların başarılı olduğunun en kesin delili” olacaktı. Güzel sanatlarda başarılı olmayan milletlerin, “medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla tanınmaları” imkansızdı.
Atatürk, kültür ve onun içinde güzel sanatlar konusunu daha Cumhuriyet ilan edilmediği günlerde, 1 Mart 1923’te TBMM’nde yaptığı bir konuşmada, “vatanın önemli merkezlerinde modern kitaplıklar, konservatuarlar, müzeler, güzel sanat sergileri kurmak” ve bütün ülkeyi “basımevleriyle donatmak” zorunluluğundan bahsetmiştir.
Sanata ve sanatçılara büyük değer veren Atatürk bir devlet kuran devlet adamı olarak, güzel sanatlar alanında hem kurumsal hem de eğitim anlamında çok büyük işlere imza atmıştır.
Atatürk, gençliğin manevi ve bilimsel eğitimine çok önem verdiği gibi, gençlerin güzel sanatlar eğitimi ile beden eğitimine de çok önem vermiştir. Gençlerin müzik, resim, sahne sanatları ve sporla meşgul olmalarını çok istemiş ve bununla ilgili kurumların oluşturulmasını istemiştir. Çoğu kurumu da kendi döneminde kurdurtmuştur. O, 1 Kasım 1937’de TBMM’nin Beşinci Dönem Üçüncü Toplanma Yılı’nı açarken yaptığı konuşmasında bu konuda şunları söylemiştir:
“İlk resim galerimizi de bu yıl açmış bulunuyoruz.
Geçen yıl, Ankara’da kurulan Devlet Konservatuvarı’nın müzikte, sahnede, kendisinden beklediğimiz teknik elemanları süratle verebilecek hale getirilmesi için, daha fazla gayret ve fedakârlık yerinde olur. Her çeşit spor faaliyetlerini, Türk gençliğin milli terbiyesinin (eğitiminin) ana unsurlarından saymak lazımdır. Bu işte, hükümetin şimdiye kadar olduğundan daha çok ciddi ve dikkatli davranması, Türk gençliğini, spor bakımından da milli heyecan içinde itina ile yetiştirmesi, önemli tutulmalıdır.”
KAYNAKLAR
AFETİNAN, A., Atatürk Hakkında Hâtıralar ve Belgeler, 4. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1984.
AFETİNAN, A., Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk’ün El Yazıları, Ankara, 1969.
ATATÜRK, G. M. K., Atatürk’ün Maarife Ait Direktifleri, Maarif Vekâleti Ana Programa Hazırlıklar Serisi: A, No: 1, İstanbul, 1939.
ATATÜRK, G. M. K., Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt: I-III., 2. Baskı, Ankara, 1961.
ATATÜRK, G. M. K., Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, IV., Derleyen: U. Kocatürk, S. Borak, Ankara, 1964.
ATATÜRK, G. M. K., Nutuk (1919-1927), Bugünkü Dille Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. Z. Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1995.
Atatürkçülük, I. Kitap, Ankara, 1983.
Atatürkçülük, Üçüncü Kitap, Ankara, 1983. FEYZİOĞLU, T., “Atatürk Yolu: Akılcı, Bilimci Gerçekçi Yol”, Atatürk Yolu, Ortak Eser, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1995.
GÖNLÜBOL, M., “Atatürk’ün Dış Politikası, Amaçlar ve İlkeler”, Atatürk Yolu, Ortak Eser, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1995.
GÜLER, A., Nutuk’tan Dersler Gençler İçin Nutuk, Halk Kitabevi, İstanbul, 2017.
KANSU, M. M., Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, C: II., Ankara, 1968. KOCATÜRK, U., “Atatürk’te ‘Gençlik’ Kavramı ve Atatürkçü Gençliğin Nitelikleri”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1995.
KOCATÜRK, U., Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Ankara, 1984.
KOLOĞLU, O., Mazlum Milletler Devrimleri ve Türk Devrimi, I. Kitap, Çapa Matbaası, Ankara, yayın yılı yok.
ÖZBUDUN, E., “Atatürk ve Devlet Hayatı”, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi II., Atatürkçülük (Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri), YÖK. Yayınları, Ankara, 1986.
SEFA, P., Türk İnkılabına Bakışlar, İstanbul, 1938.
SÜSLÜ, A., “Atatürk ve Tarih”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1995, s. 241-263.
TANERİ, A., “Fikir Adamı Atatürk ve Cumhuriyet”, Tercüman Gazetesi, 10 Kasım 1983.
BİTTİ