Yaklaşık olarak 1800'lü yıllara kadar değişik isimlerle Doğu Türkistan'da Türk devletleri varlıklarını sürdürmüştür. Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Kara Hoca Uygur Hanlığı ve Türk Moğol İmparatorluğu…
1750’de Çin istilası başlamış ve 1862 yılına kadar sürmüştür. Bu esnada bölgede birçok isyan harekatı meydana gelmiştir. 1863’te Mehmet Yakup Bey başkenti Kaşgar olan bir devlet kurmuş ve en büyük desteği de Osmanlı sultanı 2.Abdülhamit'ten almıştır. Fakat tüm bunlara rağmen Mehmet Yakup Bey’in ölümüyle Çin Doğu Türkistan’ı 1878’de tamamen işgal etmiştir. 1931 yılında başlayan bağımsızlık hareketi yeniden sonuç vermiş ve 1933 yılında Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti kurulmuştur. Fakat Rus-Çin mücadelesi arasında kurulan devlet yaşayamamış ve 1934’de yıkılmıştır. Daha sonra 1944-1949 yılları arasında Şarki Doğu Türkistan Cumhuriyeti kurulmuş ve yine bu devlet 1949’da Çin tarafından işgal edilmiştir.
Doğu Türkistan tarihini kısaca anlatmaya çalıştık. Rus ve Çin mücadelesi arasında kalan Doğu Türkistan bir sürü zulüm çekmiş ve esir düşmüştür. Günümüzde de yine Doğu Türkistan’da yaşayan Türklere yönelik olarak sistematik asimilasyon harekatı devam etmektedir. Bölgenin nüfus yapısı Çin Devleti tarafından Uygurlar aleyhine olacak şekilde değiştirilmektedir. Uygur Türkleri dini inançlarını özgür bir ortamda sürdürememekte baskıdan bunalan Uygur Türkleri ise vatanlarını terk etmiş bulunmaktadır.
Çin bölgenin Doğu Türkistan diye isimlendirilmesine şiddetle karşı çıkıyor bu nedenle bölgeye Çin “Sincan Uygur Özerk Bölgesi” adını vermiş. Bölge Çin açısından son derece önemli. Bölge yer altı kaynakları açısından son derece zengin, tarihi İpek Yolu güzergahında ve boru hatlarını bu bölgeden geçiyor. Doğu Türkistan, Tibet, Hong Kong, İç Moğolistan gibi bölgeler barındıran ve bölünme korkusu yaşayan Çin azınlıklara yönelik baskılarını artırıyor.
Doğu Türkistan biz Türkiye Türklerinin ana yurdudur. Türk'tür, Müslüman'dır, kardeştir, soydaştır. Doğu Türkistan meselesine olan duyarlılığın ülkemizde en az Filistin konusundaki duyarlılık kadar artması gerekir. Çünkü tıpkı Filistin’deki Müslümanlar gibi Doğu Türkistan’daki Uygurlarında gözleri ve umutları Türkiye’dedir.