İstihbarat Örgütleri

  James Bond ve Sherlock Holmes filmleri istihbarata ilgi duyan birçok kişi için adeta fenomen olmuş beyaz perde klasikleridir. Görevi dünyayı kurtarmak olan bir MI5 ajanını canlandıran Bond, her türlü tehlikeden kurtulabilir İngiliz istihbaratçısıdır. Holmes ise dünyayı kurtarmaktan ziyade çözülmesi zor suçların peşine düşen, analitik düşünebilen; ünü Anadolu’ya kadar ulamış hatta Osmanlı Sultanlarından II. Abdülhamid’in bile romanlarını okumaktan keyif duyduğu bir dedektiftir. Her iki kahramanın ortak özelliği ise istihbarat denildiğinde akla gelen ilk isimler olmasıdır. Ancak istihbarat, sanıldığının aksine Bond ve Holmes’un ilgi çekici maceraları ve akıl oyunlarıyla açıklanabilecek bir kavram olmaktan çok daha farklı bir alana işaret ediyor. Konu hakkında yapılan bilimsel çalışmaların çoğunluğunu ise İngilizce kaynaklar oluşturuyor. Özellikle de Türkiye’de istihbarat alanında kaleme alınan az sayıda ciddi eser bulunuyor. Konusu istihbarat olan çalışmaların önemli bir kısmı ise ticari kaygılarla hazırlanmış, bilimsel olmayan kitaplardan mürekkep. Fakat istihbarat alanında yakın zamanda okurlarıyla buluşan bir çalışma piyasadaki popüler kitapların tahtını sarsmaya aday oldu. 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Ümit Özdağ, konularında uzman bir grup akademisyen ileİstihbarat Örgütleriisimli editöryal bir çalışmaya imza attı. Uluslararası ilişkiler, terörizm, milli güvenlik ve enerji konularında yürüttüğü bilimsel çalışmalarla çok sayıda bilim insanını çevresinde toplayan 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, istihbarat alanında da bilimsel bir çalışmanın hazırlanmasına ön ayak olarak istihbarat örgütleri hakkında bilinmeyen birçok konuna ışık tuttu. Kitap, yabancı istihbarat servisleriyle ilgili temel verileri ortaya koymayı hedefliyor. Bu çerçevede çalışmada Amerikan, Rus, İngiliz, Alman, Çin, İsrail ve İran istihbaratı inceleniyor. Kitapta yer alan makalelerde temel olarak incelenen istihbarat örgütünün kısa tarihi, istihbarat kültürünün temeli, örgütlerin kurumsal yapıları, başarılı ve başarısız önemli operasyonları, ilgi alanları ve son olarak da Türkiye’ye yönelik istihbarat faaliyetleri ele alınıyor. Kitap böylece Türkiye’de yabancı istihbarat servisleri hakkında yazılan ve tercüme edilen az sayıda çalışmanın birçok konudaki boşluğunu dolduruyor. Kaynak eser niteliği taşıyanİstihbarat Örgütleri, her açıdan istihbarata meraklı kitap okurları için başucu eseri olacak. Kitapta Amerikan İstihbaratını İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sait Yılmaz; Rus İstihbaratını Karabük Üniversitesi’nden Dr. Ali Asker; İngiliz İstihbaratını Başkent Üniversitesi’nden Dr. Sezgin Mercan; Alman İstihbaratını Türksam’dan Prof. Dr. Celalettin Yavuz; Çin İstihbaratını Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Konuralp Ercilasun; İsrail İstihbaratını İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Çağla Gül Yesevi son olarak ise İran İstihbaratını bendeniz kaleme aldı. İstihbarat örgütleri hakkında giriş niteliği taşıyan bu eser oldukça kapsamlı bir incelemenin sonucu olarak ortaya çıktı. Şimdi ise okurlarını bekliyor. Hakan Boz