CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRK KADINI (CEMİYETLER, FAALİYETLER, HAKLAR)-2

Türk Kadın Birliği ile bir mektup yazarak temasa geçen Şark Kadın Birliği Başkanı Nur Hamada, 1930’da düzenleyecekleri bir toplantıya Türkiye’den temsilci gönderilmesini istemiş, fakat Türk Kadın Birliği bu talebi reddetmiştir. Hamada bunun üzerine Cumhurbaşkanlığına bir mektup yazarak, Türk Kadın Birliğinin 1927’deki toplantılarına da katılmadığını belirterek 1932’de yapılacak toplantıya mutlaka temsilci gönderilmesini, Cumhurbaşkanı Atatürk’ün konuya özel ilgisini talep etmiştir.

Yapılan incelemede Türk Kadın Birliğinin “Türk kadınların ‘Batılı’ olduklarını” ileri sürerek toplantıya katılmadıkları anlaşılmıştır.

Türk Kadın Birliğinin daha çok Batılı kadın cemiyetlerinin davetlerine katılarak düzenledikleri toplantılara ilgi gösterdikleri anlaşılmaktadır.

XI. ULUSLARARASI KADINLAR BİRLİĞİ KADIN (FEMİNİZM) KONGRESİ

(Marsilya/Fransa 18 Mart 1933)

1930 Belediye Seçimlerine katılma hakkını alan Türk kadınlarına ve onların cemiyetlerine Batılı kadın organizasyonlarının da ilgisi artmış, toplantılarına Türk kadınlarını çağırmaya başlamışlardır. Bu davetlerden biri “Alliance İnternational des Femes Kongresi”ne katılmadır. Bu kongreye Türk Kadın Birliği üyelerinden Seniha Rauf ve Lamia Tevfik Hanımlar katılmışlardır. Fransa’nın Marsilya şehrinde yapılan ve 24 ülkenin temsilcilerinin katıldığı bu kongrede Türk temsilcileri çeşitli konuşmalar yapmışlar ve gelecek kongrenin İstanbul’da yapılmasını teklif etmişlerdir.

Kongreden dönen Türk temsilciler, 24 Mayıs 1933 tarihli bir rapor ile İçişleri Bakanlığına kongre hakkında bilgiler iletilmiş; bu rapor 29 Mayıs 1933’te Bakan Şükrü Kaya tarafından Cumhurbaşkanlığına gönderilmiştir. Bu raporda belirtildiği üzere, Türkiye’de kadınlar lehinde yapılan inkılapların başta İslam ülkeleri olmak üzere birçok ülkede olumlu etkileri görülmüştür. Bunun sonucu olarak Alliance Başkanı Miss Ashley’e teklif edilen gelecek kongrenin İstanbul’da toplanması kabul edilmiştir.

XII. ULUSLARARASI KADINLAR BİRLİĞİ KADIN (FEMİNİZM) KONGRESİ

(İstanbul/Türkiye 18 Nisan 1935)

18 Mart 1933’de Marsilya’daki toplantıda XII. Uluslararası Kadın Kongresi’nin İstanbul’da yapılması teklifinin kabul edilmesi üzerine Türkiye Cumhuriyeti Devleti hazırlıklara başlamış, toplantı yeri olarak Yıldız Sarayı seçilmiştir. Toplantıya katılmak üzere dünyanın değişik terlerinden pek çok kadın delege İstanbul’a gelmeye başladı.

Uluslararası Kadın Birliğinin bütün delegelerinin İstanbul’a gelmesinden sonra Yıldız Sarayı Merasim Köşkü’nde otuzdan fazla ülkenin kadın birliği üyesi delegelerin katılımları ile kongre 18 Nisan 1935 tarihinde, İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ’ın açış konuşması ile başladı. Üstündağ konuşmasında, “Kadının rolünün takdir edilmemesi dünyanın ilerlemesine engel olacaktır. Bugünkü toplum, kadının sosyal ve siyasi faaliyet sahasına tamamıyla katılmasının gerçekleşmesiyle herhalde müstefid olacaktır (yararlanacaktır).” demiştir. Vali’nin ardından kürsüye Türk Kadın Birliği Başkanı Latife Bekir Hanım gelmiş ve “Son zamanlara kadar yalnız erkeklere özgü olan medeni ve siyasi bütün haklardan büyük şefimiz Atatürk’ün sayesinde bugün yararlanan Türk kadınlığı temsilcisi sıfatıyla” konuştuğunu söylemiş, Türkiye’deki gelişmeleri özetlemiştir.

YARIN: TÜRK KADIN BİRLİĞİ KAPANIYOR