Cumhurbaşkanı ve hükümet yetkililerinin açıklamalarının ardından AKP’li milletvekillerinin 05.12.2014 tarihli kanun teklifi ile TBMM gündemine gelen ve muhtemelen bugün (09.12.2014) tarihinde Genel Kurul gündemine gelerek yeni bir yasal düzenleme yapılacak.

Yazımıza başlarken müsaadenizle bazı konularda “biz daha önce söylemiştik, uyarmıştık” demek istiyorum.

2011’deki süreçte üç adet yazı yazıp, naçizane fikir ve önerilerimizi dile getirip bunu hem kamuoyu ile hem de bazı milletvekilleri ile paylaşmıştık. Hükûmet kanun tasarısını TBMM’ye gönderdikten sonra kaleme aldığım “Bunun Adı Bedelli Askerlik Değil, Para Karşılığı Askerlikten Kurtulmadır” başlıklı yazımda 5 öneride bulunmuştum. Bunlar; Bedelli Askerlikten faydalanma yaşının kanunun yürürlüğe girdiği tarih yerine “01 Ocak 1985 tarihinden önce doğanlar” şeklinde değiştirilmesi, yaşın 28-29, bedelin 15.000,00 TL olması, Dövizle Askerlikte 5112 Avro’dan 10.000 Avro’ya çıkarılan döviz miktarının değiştirilmemesi (5112 Avro olarak kalması), Temel Eğitimin kaldırılmaması ve uygulamadan elde edilecek gelirlerin Genel Bütçeye aktarılması şeklindeydi.

Bunlardan teknik bir konu olan birincisi TBMM’deki görüşmeler esnasında düzeltildi. Yurt dışında bulunan vatandaşlarımızla ilgili olarak “Dövizle Askerlik uygulamasındaki ücretin 10 bin Avro’ya çıkarılması da çoğunlukla zor şartlar altında yaşamaya çalışan, yakınlarını ziyaret için bile her yıl ülkemize gelemeyen insanlarımızı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkmaya zorlayacaktır. Bu bedel ileride mutlaka makul bir seviyeye çekilecektir” demiştik. 10.000 Avro olan döviz miktarı 8/7/2013 tarihli ve 2013/5048 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 6.000 Avroya indirilmek suretiyle görüşümüzün doğruluğu ispatlandı.

Diğer üç teklifimiz ise o günden bu güne kabul görmese de bu konuların hâlâ tartışılıyor olması haklılığımızı gösteriyor.

Ayrıca bedel miktarının fazla olduğunu ve 30 yaşın daha aşağıya çekilmesi gerektiğini söylediğimizde; faydalanabilecek 460.000 vatandaşımız olduğu bedelin ve yaşın aşağı çekilmesi halinde TSK’nin zaafa uğrayacağı hükûmet ve iktidar partisi yetkilileri tarafından dile getirilmişti. Biz de bu şartlarda bedelli askerlikten faydalanacak kişi sayısının 75 bin kişi civarında olacağını tahmin ettiğimizi dile getirmiştik. Süre bitiminde bedelli askerlik için başvuran 70 bin kişiden yaklaşık 2.500’ü (muhtemelen yeterli parayı temin edemediği için) vazgeçtiğinden 67.630 vatandaşımız faydalandı. Biz faydalanacak kişi sayısını yüzde 93 oranında tahmin ettik. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ise, bedelli askerlikte “100 bin rakamına ulaşırız diye düşünüyorum” demek suretiyle tahminlerini açıklamıştı.

Gelelim bugünkü kanun teklifine, teklifteki metin şu şekildedir:

MADDE 1-21/6/1926 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 52- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte her ne sebeple olursa olsun henüz fiili askerlik hizmetine başlamamış ve 01 Ocak 1988 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile 1111 sayılı Askerlik Kanununa tâbi yükümlüler; istekleri halinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde askerlik şubelerine veya yurt dışı temsilciliklerine başvurmaları ve 18.000,00 Türk Lirası para veya T.C. Merkez Bankası döviz satış kuruna göre ödeme tarihindeki karşılığı kadar konvertible yabancı ülke parasını def’aten ödemeleri şartıyla temel askerlik eğitimine tâbi tutulmaksızın askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar.

Her ne sebeple olursa olsun daha önce bedelli veya dövizli askerlik hizmeti kapsamından çıkarılanlardan yaş şartını taşıyanlar, istekleri halinde birinci fıkra hükümlerinden yararlanırlar.

Bu uygulama kapsamında ödenecek paralar, Savunma Sanayii Destekleme Fonu adına T.C. Ziraat Bankası, T. Halk Bankası ve T. Vakıflar Bankasında açılacak hesaba yatırılır.

Bu madde hükümlerinden yararlanan yükümlüler hakkında saklı, yoklama kaçağı ve bakayadan dolayı idari ve adli soruşturma ve kovuşturma yapılmaz, başlatılmış olanlar sona erdirilir ve bu suçlarla ilişkin kesinleşmiş idari para cezaları tahsil edilmez.

Bedelin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığınca belirlenir.”

Evet, kanun teklifi bu şekilde, TBMM Genel Kurulunda tabii ki değişiklikler ve ilaveler olabilir. Bize göre de yaş ve bedel makul seviyededir, bu konusunda 2011’deki yanlıştan dönülmüş olması AKP adına önemli bir gelişmedir.

Kanun teklifi ile ilgili iki konuda eksiklik olduğunu değerlendiriyor ve bunların TBMM’de düzeltilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Birincisi Askerlik Kanunu incelenip bir bütün olarak değerlendirildiğinde, tüm hükümlerinde vatandaşlarımızın doğum yılı esas alınmıştır, kişinin hangi ayda veya günde doğduğunun herhangi bir önemi yoktur. Teklifte “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ….01 Ocak 1988 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan ….yükümlüler ….askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar.” denilmektedir. Bu ibarenin Askerlik Kanununun ruhuna aykırı olduğunu değerlendirmekteyim. Buradaki (bu tarih dâhil) ibaresi 1988 doğumlular için yaş bütünlüğünü bozmaktadır. Yani 1988 yılının 1 Ocak günü doğanlar bedelli askerlikten faydalanacak, diğer 365 gününde (2 Ocak-31 Aralık) doğanlar faydalanamayacak.

Bu aksaklığın giderilebilmesi için ya (bu tarih dâhil) ibaresinin kaldırılması ya da 01 Ocak 1989 tarihinden önce doğanlar şeklinde değiştirilerek 1988 doğumluların tamamının kanun kapsamına alınmaları uygun olacaktır. Esas itibariyle Mayıs ayından itibaren yaratılan algı, özellikle AK Gençliğin çok istemesi ve AKP’ye baskı uygulaması sonucunda kamuoyunda 25 yaş beklentisi oluştu. Halen çeşitli sivil toplum kuruluşlarının ve vatandaşlarımızın bu konuda beklentileri var ve bakanlar ve milletvekilleri üzerinde baskı oluşturmaya çalışıyorlar. Bu sebeple bakarsınınız verilebilecek bir önerge ile kanun “…01 Ocak 1991 tarihinden önce doğan…” şeklinde çıkabilir.

İkinci konu ise Kanundan faydalanmak için verilen iki aylık sürenin oldukça kısa bir süre olması. 18 bin TL her ne kadar makul bir miktar olsa da birçok vatandaşımız için bu parayı temin ve tedarik etmek kolay olmayacaktır. Ayrıca özellikle yurt dışında bulunan vatandaşlarımız için yine para tedariki ve konsolosluklara gidip gelme konusunda yaşanan olumsuzluklar nedeniyle mağdur olanlar olabilir. Bu ve benzer nedenlerle iki aylık sürenin “altı ay içinde” şeklinde değiştirilerek bir rahatlama sağlanması uygun olacaktır. Aksi takdirde hem vatandaşlarımız mağdur olacak hem de bu konu AKP Hükümetinin seçim öncesi alelacele para toplama telaşı olarak değerlendirilecektir.

Bedelli askerlik kanununun kamuoyunun beklentilerini karşılayacak şekilde çıkmasını ve hayırlı olmasını diliyorum.

Ali TÜRKMEN

www.aliturkmen.com